PLANUJĄC CIĄŻĘ
Do ciąży dobrze jest się przygotować, odwiedzić swojego ginekologa i wykonać badania kontrole. Wśród nich cytologię (profilaktyka stanów zapalnych i nowotworowych szyjki macicy), poziom cukru, TSH (hormon tarczycy), badania w kierunku chorób odzwierzęcych mogących mieć negatywny wpływ na rozwój ciąży (Cytomegalia, Toxoplazmoza).
Jeśli przyszła mama leczy się na choroby przewlekłe (tarczycy, alergie, astmę nadciśnienie lub inne) powinna skonsultować z lekarzem prowadzącym celem ewentualnej zmiany leków, na takie które można stosować w ciąży.
Jeśli są wątpliwości co do przebycia różyczki w dzieciństwie, można zrobić poziom przeciwciał. W razie ujemnego wyniku można zaszczepić się, ale wtedy należy odczekać 3 miesiące z rozpoczęciem starań o ciążę.
- W momencie podjęcia decyzji o ciąży należy rozpocząć przyjmowanie kwasu foliowego, jako profilaktyki wad układu nerwowego u dziecka.
PROFILAKTYKA CHORÓB NOWOTWOROWYCH
Lepiej zapobiegać niż leczyć. Wczesne wykrycie stanów przednowotworowych umożliwia całkowite wyleczenie. Wszystkie niepokojące objawy jak: nieprawidłowe krwawienia, bóle, upławy powinny byś sygnałem do zgłoszenia się do Ginekologa.
Każda kobieta która rozpoczęła współżycie powinna mieć raz do roku wykonane badanie cytologiczne, USG dopochwowe, badanie piersi.
CYTOLOGIA:
badanie profilaktyczne stanów zapalnych i nowotworowych szyjki macicy. Może być wykonana w sposób klasyczny jako rozmaz na szkiełku lub tzw płynna, która umożliwia oprócz oceny komórek nabłonka szyjki macicy również badanie w kierunku wirusów HPV.
USG:
dopochwowe lub przez powłoki brzuszne umożliwia ocenę prawidłowości budowy macicy, występowanie mięśniaków, ocenę endometrium, polipów jamy macicy - profilaktyka nowotworów trzonu macicy, ocenę jajników – profilaktyka nowotworów jajnika. USG piersi wraz z mammografią jest profilaktyką nowotworów piersi.
Szczepionka przeciw HPV:
Szczepionka przeciw HPV (Ludzki wirus brodawczaka) - zapobieganie zmianom łagodnym - brodawczakom, przednowotworowym i nowotworowym na szyjce macicy, sromie i pochwie.
- Dotychczas CYTOLOGIĘ oceniano wg skali Papanicolau, która miała V stopni. Od kilku lat obowiązuje ocen wg systemu BETHESDA. Jest on bardziej opisowy i czytelny.
W całym protokole zaznaczona są wiadomości w 3 grupach:
- A - czy rozmaz jest odpowiedni do oceny, czy nie i dlaczego;
- B – czy mieści się w granicach normy, czy jest nieprawidłowy;
- C – opisuje zmiany łagodne - infekcje, zmiany odczynowe i naprawcze, obecność nieprawidłowych komórek – stany przednowotworowe i nowotworowe.
W razie nieprawidłowego wyniku rozpoczyna się leczenie lub dalszą diagnostykę – ocenę kolposkopową szyjki macicy, ewentualne pobranie wycinków i wyskrobin z kanału szyjki, badanie wirusów HPV.
KOLPOSKOPIA
polega na obejrzeniu dróg rodnych specjalnym mikroskopem, zwanym kolposkopem. Urządzenie to pozwala obejrzeć pod dużym powiększeniem obraz naszych tkanek. Ponadto barwienie tkanek, które ma miejsce podczas tego badania, ułatwia szybką i trafną ocenę naszego stanu zdrowia. Podczas badania stosuje się związki jodu, a także kwas octowy, które w przypadku zmian patologicznych barwią się w charakterystyczny sposób.
CZEMU SŁUŻY BADANIE?
WSKAZANIA DO BADANIA:
- nieprawidłowych wyników badań cytologicznych
- stwierdzenia zakażenia wirusem HPV
- tzw. nadżerki, przerostu, polipa szyjki macicy
- plamień z dróg rodnych
- upławów i nawracających zapaleń pochwy lub sromu
- przed planowanymi zabiegami na szyjce macicy
BADANIA POPRZEDZAJĄCE:
Nie ma bezwzględnej konieczności wykonywania wcześniej innych badań. Zwykle jednak kolposkopia jest poprzedzona wykonaniem wymazów cytologicznych z szyjki macicy celem zwiększenia czułości diagnostycznej badania.
SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA:
W okresie kilku dni przed badaniem nie powinno się współżyć seksualnie dokonywać irygacji pochwy, ani poddawać się badaniu ginekologicznemu, gdyż może to wpłynąć niekorzystnie na ocenę obrazu kolposkopowego. Badania nie wykonuje się w okresie krwawienia miesiączkowego.
CZAS:
Badanie trwa od kilku do kilkunastu minut.
INFORMACJE, KTÓRE NALEŻY ZGŁOSIĆ WYKONUJĄCEMU BADANIE:
Przed badaniem:
- Przebyte choroby narządu rodnego, liczba porodów, data ostatniej miesiączki.
- Ewentualne współżycie seksualne, irygacja pochwy lub badanie ginekologiczne, które miały miejsce przed kilkoma dniami.
- Uczulenie na związki jodu.
- Skłonność do krwawień (skaza krwotoczna).
W czasie badania:
- Wszelkie nagłe dolegliwości (np. ból).
JAK NALEŻY ZACHOWYWAĆ SIĘ PO BADANIU?
Nie ma specjalnych zaleceń. W przypadku gdy pobrano wycinki z szyjki macicy, zaleca się nie współżyć seksualnie przez okres 7 dni.
MOŻLIWE POWIKŁANIA PO BADANIU:
Brak powikłań. Badanie może być powtarzane wielokrotnie. Wykonywane jest u pacjentek w każdym wieku, a także u kobiet ciężarnych.
HPV – Ludzki wirus brodawczaka
Znamy około 100 typów wirusa HPV, około 40 z nich związanych jest z chorobami narządów płciowych. Ocenia się , że zakażenia genitalnymi typami HPV występują przejściowo u około 50% aktywnych seksualnie osób, chociaż nie zawsze wywołują objawy kliniczne. Wśród wirusów wyróżniamy kilkanaście typów tz onkogennych które są odpowiedzialne za stany przednowotworowe a następnie nowotworowe szyjki macicy, pochwy, sromu. Są to najczęściej typy 16, 18, 31, 33, 35,45,51,52,56,58,59,68.
Infekcja wirusem HPV nawet onkogennym nie jest jednoznaczna z wystąpieniem zmian nowotworowych. Większa część ulega samowyleczeniu, jedynie infekcje przetrwałe mogą po latach dać zmiany patologiczne. Ocenia się że czas od zakażenia do rozwinięcia nowotworu to 9-15 lat.
Systematyczne badania cytologiczne pozwalają rozpoznać infekcję wirusową. Kolejnym etapem badania jest identyfikacja typów HPV. Możliwe jest również wykrycie przetrwałych infekcji.
- Kobiety z przetrwałą postacią zakażenia wywołanego przez onkogenne typy HPV są szczególnie zagrożone rozwojem zmian przednowotworowych i nowotworu. Wymagają intensywnego nadzoru ( cytologia, kolposkopia z pobraniem wycinków, badanie HPV-RNA).
Szczepienie przeciw HPV - Od kilku lat na świecie również w Polsce dostępne są szczepionki przeciwko HPV. Dotychczasowe badania dostarczyły przekonywujących danych co do ich klinicznej skuteczności w zapobieganiu zmianom łagodnym, przednowotworowym i nowotworowym szyjki macicy oraz dodatkowo sromu i pochwy i brodawkom płciowym. Szczepionki przeciw HPV maja charakter profilaktyczny i są najskuteczniejsze w przypadku osób u których nie stwierdza się zakażenia typami HPV obecnymi w szczepionce. Stąd optymalna grupą do szczepień są osoby młode, przed inicjacją seksualną. Wg najnowszych badań szczepienie osób aktywnych seksualnie również przynosi profilaktyczne korzyści i jest obecnie zalecane. Należy pamiętać , że zaszczepione kobiety w dalszym ciągu podlegają cytologicznym badaniom przesiewowym. Obecnie dostępne są 3 szczepionki przeciw HPV – przeciw 2 wirusom, przeciw 4 wirusom, przeciw 9 wirusom. Pełny schemat szczepienia składa się z 3 dawek podanych w schemacie 0, 1lub 2, 6 miesięcy.
Test CINtec Plus
PRZEŁOM W PROFILAKTYCE RAKA SZYJKI MACICY.
Test CINtec PLUS - jest to zaawansowany test cytologiczny łączący w sobie dwa biomarkery: p16 oraz Ki-67. Test pozwala na wykrycie komórek, które przeszły transformację nowotworową pod wpływem wirusa HPV HR - wystąpił stan chorobowy. Wyższość testy CINtec-PLUS w stosunku do znanych dotychczas testów HPV polega na tym, że "alarmuje" nas jedynie wtedy gdy wystąpi już stan chorobowy, a nie w sytuacjach , gdy w organizmie obecny jest ( być może niegroźny dla nas) wirus HPV.
CZYM JEST BADANIE DNA HPV?
HPV to wirus, którego typy tzw. onkogenne przy przetrwałej infekcji mogą prowadzić do rozwoju raka szyjki macicy. O zwiększonym ryzyku rozwoju zmian przedrakowych oraz raka informuje nas dodatni test na obecność typów onkogennych HPV w czasie kiedy cytologia może być jeszcze prawidłowa.
WSKAZANIA:
- Pacjentki z nieprawidłowym wynikiem badania cytologicznego ASC - US lub LSIL.
- Pacjentki z prawidłową cytologią oraz dodatnim wynikiem HPV DNA.
KORZYŚCI:
- Test CINtec PLUS pozwala ginekologowi na podjęcie obiektywnej decyzji o konieczności.
- Wdrożenia pogłębinej diagnostyki.
- Wysoka czułość (>90%) wykrywania HSIL u kobiet (HPV+) przed 30 r.ż. z ujemną cytologią.
- Wysoka specyficzność (75%) pozwalająca zweryfikować wyniki cytologii ASC-US LSIL, AGUS.
- Pozwala zredukować (około 50%) liczbę zbędnych kolposkopii.
Szczepienie przeciw HPV
Od kilku lat na świecie również w Polsce dostępne są szczepionki przeciwko HPV. Dotychczasowe badania dostarczyły przekonywujących danych co do ich klinicznej skuteczności w zapobieganiu zmianom łagodnym, przednowotworowym i nowotworowym szyjki macicy oraz dodatkowo sromu i pochwy i brodawkom płciowym. Szczepionki przeciw HPV maja charakter profilaktyczny i są najskuteczniejsze w przypadku osób u których nie stwierdza się zakażenia typami HPV obecnymi w szczepionce. Stąd optymalna grupą do szczepień są osoby młode, przed inicjacją seksualną. Wg najnowszych badań szczepienie osób aktywnych seksualnie również przynosi profilaktyczne korzyści i jest obecnie zalecane. Należy pamiętać , że zaszczepione kobiety w dalszym ciągu podlegają cytologicznym badaniom przesiewowym. Obecnie dostępne są 3 szczepionki przeciw HPV – przeciw 2 wirusom, przeciw 4 wirusom, przeciw 9 wirusom. Pełny schemat szczepienia składa się z 3 dawek podanych w schemacie 0, 1lub 2, 6 miesięcy.
CYTOLOGIA PŁYNNA LBC
Cytologia na podłoży płynnym (LBC), zwana również cytologią cienkowarstwową lub jednowarstwową, wyeliminowała wadliwość wcześniej używanego podłoża i zastąpiła je specjalnym podłożem płynnym. Pozwoliło to na możliwość obróbki materiału i wyeliminowanie z niego składników, które utrudniały prawidłową ocenę preparatu, czyli krwinek czerwonych, komórek zapalnych, śluzu czy bakterii.
Zalety cytologii płynnej( LBC):
- znacznie lepsza jakość preparatu
- ponad 50-60% zwiększona wykrywalność nieprawidłowych komórek szyjki macicy (wykrywa nawet bardzo wczesne zmiany nowotworowe)
- możliwość wykonanie dodatkowych badań, używając tej samej próbki, pozwalających na wykrycie takich bakterii jak Chlamydia trachomatis, czy wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) i wirusa opryszczki (HSV).
REKOMENDACJA POLSKIEGO TOWARZYSTWA GINEKOLOGICZNEGO:
Cytologia LBC jest rekomendowana jako metoda zalecana w przesiewowych badaniach w kierunku raka szyjki macicy ponieważ wykrywa nawet bardzo wczesne zmiany nowotworowe.
U 99% Pacjentek chorych na raka szyjki macicy wykrywany jest wirus HPV. Zaleca się więc wykonywanie cytologii łącznie z badaniem w kierunku diagnostyki zakażeń wirusem HPV (DNA HPV).
Uzupełnieniem diagnostyki w kierunku raka szyjki macicy jest badanie CINtec PLUS, które jest przeznaczone dla pacjentek u których badanie cytologiczne dało wynik ASCUS, LSIL lub w innych trudnych do interpretacji przypadkach. Dzięki testowi CINtec PLUS można doprecyzować wynik do cytologii bez konieczności poddawania się dodatkowym, niekiedy uciążliwym badaniom typu: kolposkopia.
Warunki wykonania badania:
Badanie nie powinno być wykonywane podczas miesiączki, najchętniej jest ono przeprowadzane między dziesiątym, a dwudziestym dniem cyklu. Do LBC należy przygotować się w taki sam sposób, jak do cytologii klasycznej, to znaczy, że cztery dni przed należy powstrzymać się od używania tamponów, czy leków dopochwowych, a przed samym badaniem nie należy współżyć.
Podstawowe informacje na temat działania lasera w ginekologii estetycznej
Liczne, trudne lub zabiegowe porody, zmiany hormonalne , okres menopauzy, problemy nietrzymania moczu mogą powodować zmiany w wyglądzie i funkcjonowaniu ciała kobiety. Poród naturalny, zwłaszcza kolejny może spowodować tzw zespół rozluźnienia pochwy jak również problemy z utrzymaniem moczu. (Objawy zespołu rozluźnienia pochwy: uczucie utraty ciasności pochwy, słabe odczuwanie partnera w czasie stosunku, uczucie nabierania powietrza do pochwy w czasie współżycia lub podczas ćwiczeń czy chodzenia, uczucie nieprzyjemnego wydostawania się powietrza z pochwy w czasie współżycia z towarzyszącymi efektami dźwiękowymi, niezadowolenie z wyglądu wejścia do pochwy tzw. ziejący srom, podatność na częste otarcia i podrażnienia okolic wejścia do pochwy, częste infekcje okolic intymnych, spadek libido, gorsza jakość orgazmów)
Podobne dolegliwości mogą występować wraz z wiekiem. Z powodu spadku aktywności fibroblastów znajdujących się w błonie śluzowej pochwy zmniejsza się produkcja kolagenu. Błona śluzowa ulega ścieńczeniu, zanika charakterystyczne pofałdowanie, staje się słabiej nawilżona i odżywiona. W okresie menopauzy z powodu spadku produkcji hormonów dochodzi do zmian atroficznych – zanikowych: suchości pochwy, bólu przy współżyciu, podrażnienia objawiającego się swędzeniem i pieczeniem, kłopotów z utrzymaniem moczu, częstych i nawracających infekcji cewki moczowej i pęcherza moczowego. Problemy te może zmniejszyć a nawet wyeliminować nieinwazyjny zabieg laserowy rewitalizacji pochwy.
Zabieg wykonywany jest przy pomocy specjalnej głowicy wyposażonej w skaner którą lekarz wprowadza do pochwy. Laser działa bezpośrednio na ścianki pochwy podgrzewając je i powodując mnóstwo precyzyjnie rozmieszczonych mikrourazów w śluzówce. Skutkuje to powstaniem nowych młodych komórek , nowego kolagenu i nowych gruczołów. Wpływa to na gruntowną przebudowę całej błony śluzowej pochwy. Zabieg zapewnia obkurczenie pochwy, poprawę jej elastyczności , odbudowę błony śluzowej, jej lepsze nawilżenie , redukcję nietrzymania moczu. Zabieg jest bezbolesny i nie wymaga znieczulenia oraz okresu rekonwalescencji. Efekty są odczuwalne po 3-4 tyg. W zależności od potrzeby zabieg można powtórzyć 2-3 razy.
Kwalifikacja do zabiegu obejmuje:
- badanie ginekologiczne
- aktualna cytologię
- badanie USG narządu rodnego
- ewentualne badanie mikrobiologiczne
Przeciwwskazania do laseroterapii:
- miesiączka
- aktywna infekcja grzybicza
- bakteryjna lub inny aktywny stan zapalny
- obciążony wywiad onkologiczny w obrębie narządu rodnego
- ciąża
KRIOTERAPIA W GINEKOLOGII
Krioterapia to uznana procedura lecznicza, szeroko stosowana w ginekologii. Polega na przyłożeniu do danego miejsca, przy pomocy specjalnego aplikatora, bardzo niskiej temperatury. Prowadzi to zamarzania zawartości komórek, pękania błon biologicznych, destrukcji tkanek, a następnie odbudowy prawidłowych komórek.
W ginekologii krioterapia stosowana jest głównie do leczenia nadżerek szyjki macicy oraz kłykcin kończystych sromu, pochwy i odbytu.
Krioterapię (wymrażanie) nadżerki szyjki macicy zaleca się wówczas, gdy objawia się ona uporczywymi upławami, nawracającymi stanami zapalnymi narządu rodnego, plamieniami i krwawieniami po stosunku. W diagnostyce nadżerki każdorazowo należy wykonać cytologię, celem wykluczenia zmian przednowotworowych szyjki macicy i ewentualnie kolposkopię z pobraniem wycinków i badaniem histopatologicznym..
Krioterapię (wymrażanie) nadżerki szyjki macicy zaleca się wówczas, gdy objawia się ona uporczywymi upławami, nawracającymi stanami zapalnymi narządu rodnego, plamieniami i krwawieniami po stosunku. W diagnostyce nadżerki każdorazowo należy wykonać cytologię, celem wykluczenia zmian przednowotworowych szyjki macicy i ewentualnie kolposkopię z pobraniem wycinków i badaniem histopatologicznym..
Zabieg krioterapii przeprowadza się po miesiączce, trwa zwykle około 10 minut. Zabieg jest w zasadzie bezbolesny, niekiedy może wystąpić niewielki ból w podbrzuszu, spowodowany skurczem mięśnia macicy. Objawy te ustępują w ciągu kilku minut po zabiegu. W czasie około 2 tygodni po zabiegu procesowi gojenia mogą towarzyszyć obfite, wodniste upławy oraz nieznaczne plamienie. W tym czasie nie należy korzystać z basenów ani brać kąpieli w wannie, nie wolno stosować tamponów ani globulek dopochwowych. Przez cały okres gojenia (około jednego miesiąca) należy powstrzymać się od współżycia oraz przestrzegać higieny osobistej.
Przeciwskazaniem do zabiegu jest brak aktualnego wyniku badania cytologicznego (ważny 1 rok), aktualny stan zapalny narządu rodnego, ciąża, zmiany dysplastyczne szyjki macicy i rak szyjki macicy.
Krioterapia jest również skuteczną metodą leczenia kłykcin kończystych sromu, pochwy i odbytu, spowodowanych zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Zabieg wymrażania kłykcin kończystych sromu i pochwy może być również przeprowadzany w ciąży, co ma istotne znaczenie dla kobiet chcących rodzić drogami natury (kłykciny kończyste stanowią bezwzględne przeciwskazanie do porodu drogami natury).